Torrent ဆိုတာဘာလဲ?

အင္တာနက္က file ေတြ download ဆြဲတဲ့အခါ browser ဒါမွမဟုတ္ downloader ကေနဆြဲေလ့ရိွပါတယ္။
ဒါေတြက web server ေပၚမွာတင္ထားတဲ့ file ကို copy ကူးတာပါပဲ။ server ကဖ်က္လိုက္ရင္ download 
ဆြဲလို႔မရေတာ့ပါဘူး။

Torrent ကၾကေတာ့အဲ့လိုမဟုတ္ပါဘူး။ p2p connection ျဖစ္တဲ့အတြက္ server မခံပဲ တိုက္႐ိုက္ sharing

လုပ္တာပါ။ p2p ဆိုတာ Zapya အလုပ္လုပ္ပံုလိုမ်ိဳးပါပဲ။ uploader က server ေပၚတင္ downloader ေတြက
server ကေနျပန္ဆြဲတာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္တဲ့စနစ္ပါ။ Torrent မွာ တစ္ေယာက္က file တစ္ခုကို upload တင္လိုက္ပါတယ္။ အဲ့ကို download ဆြဲတဲ့သူက download ဆြဲေနစဥ္အခ်ိန္မွာ ျပန္ၿပီးသူ႔မွာရိွသေလာက္ကို upload တင္ပါတယ္။ ေအာက္ကပံုအတိုင္း download ဆြဲတဲ့သူက တစ္ျခားကြန္ျပဴတာေတြကေန download ဆြဲၿပီး ေနာက္တစ္ေယာက္ကို ျပန္ေပးပါတယ္။ ကိုယ့္မွာရိွသေလာက္ပဲတင္ေပးတာျဖစ္လို႔ upload တင္ေနတဲ့သူ တစ္ေယာက္မွာမွ file အျပည့္မရိွရင္ download ဆြဲရာမွာ % တစ္ခုေရာက္ရင္ ရပ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ download ဆြဲၿပီးသား file ကို နာမည္ေျပာင္းတာမ်ိဳး ေရြ႕လိုက္တာမ်ိဳး ဖ်က္လိုက္တာမ်ိဳး လုပ္လိုက္ရင္ upload တင္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။ 100% ၿပီးလို႔ upload တင္ေနတဲ့သူေတြကို seeder လို႔ေခၚၿပီး download ဆြဲေနဆဲသူေတြကို leecher လို႔ေခၚပါတယ္။ download ဆြဲေနတဲ့သူေတြကလဲ upload တင္ေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ downloader လို႔ေခၚရင္ မမွ်တဘူးလို႔ BitTorrent founder ျဖစ္တဲ့ Bram Cohen ကထင္လို႔ပါ။


Torrent ကိုအသံုးျပဳဖို႔ torrent client တစ္ခုလိုပါတယ္။ BitTorrent, uTorrent, folx, အစရိွသျဖင့္ torrent client မ်ားစြာရိွပါတယ္။ uTorrent နဲ႕ BitTorrent ကေတာ့သံုးရအလြယ္ဆံုးပါ။ Torrent ကိုေဒါင္းလုပ္ဆြဲမယ္ဆိုရင္ နည္းႏွစ္လမ္းရိွပါတယ္။ ပထမတစ္နည္းက Torrent file ကိုအရင္ download ဆြဲတာပါ။ .torrent extension နဲ႕ file ေတြကို အရင္ download ဆြဲလိုက္ပါတယ္။ torrent file ထဲမွာ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ file ရဲ႕ နာမည္၊ file size၊ folder structure အစရိွတဲ့ metadata ကိုသိမ္းထားပါတယ္။ torrent file kB အနည္းပဲရိွပါတယ္။
ဒီမွာတစ္ခုထည့္ေျပာခ်င္တာက torrent ေဒါင္းလုပ္ဆြဲရင္ folder ေတြကိုပါ ဒီတိုင္း download ဆြဲပါတယ္။ zip ေတြဘာေတြလုပ္စရာမလိုပါဘူး။ torrent file ကို အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ torrent client တစ္ခုခုနဲ႕ဖြင့္ၿပီး download ဆြဲလို႔ရပါတယ္။ torrent client မွာ seeder, leecher အေရအတြက္ျပသေပးတဲ့အတြက္ speed ကိုခန္႕မွန္းႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုသတိထားရမွာက seeder လံုးဝမရိွဘူးဆိုရင္ေတာ့ download ဆြဲရင္လံုးဝၿပီးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ torrent download ဆြဲတဲ့ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ magnet link ပါ torrent file download ဆြဲစရာမလိုပဲ magnet link ကိုႏွိပ္လိုက္တာနဲ႕ torrent client ပြင့္လာၿပီး download ဆြဲတဲ့နည္းပါ .torrent file ေတြျပန္ဖ်က္ရတဲ့ ဒုကၡကင္းေဝးေစမွာပါ။

Torrent ကို copyright နဲ႕မကင္းလြတ္တဲ့ file ေတြ share ရာမွာအသံုးမ်ားပါတယ္။ p2p ဆိုေတာ့ တရားစြဲရင္ တစ္ေယာက္ျခင္းတရားစြဲရမွာပါ။ ဒါေတာင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ torrent ကေန တရားမဝင္ေဒါင္းလုပ္ဆြဲရင္ isp ကတစ္ဆင့္ ေျခရာခံၿပီး ေလွ်ာ္ေၾကးေတာင္းပါတယ္။ Singapore မွာ Dallas Buyers Club ရုပ္ရွင္ကို download ဆြဲတဲ့ လူေတြရဲ႕အခ်က္အလက္ကို M1, StarHub နဲ႕ SingTel တို႔ေပးလိုက္ရတာ မၾကာေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ file ကို server တစ္ခုမွာထားတာမဟုတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ seeder ရိွေနသေရြ႕ download ဆြဲႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

Credit>>>Myat Min Soe

 

Image: “BitTorrent network” by Scott Martin – Own work. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons.

ဒီစာေလးကိုဖတ္ေပးပါအေနာ္ဒီဘေလာ့ေလးလုပ္တယ္ဆိုတာကိုယ္ေလ့လာထားသမွ်ေလးေတြကိုသူငယ္ခ်င္းတို ့ကိုျပန္လည္မွ်ေဝျခင္းသက္သက္ပါမွတ္စုစာအုပ္သေဘာနဲ ့လုပ္ထားျခင္းျဖစ္တဲ့အတြက္အမွားမ်ားပါရွိခဲ့ရင္ဒီကေနပဲအေနာ္ ေတာင္းပန္ပါရေစ